Door: Frans van Hilten. Dit is Rein Edzard, acteur en voordrachtskunstenaar. In de Nieuwe Badkapel in Scheveningen droeg hij vanmiddag het verhaal Het mannetje in de kop voor van Anton Koolhaas. Hoofdpersoon van dit verhaal uit 1959: de jonge olifant Branoul. En niet toevallig was Edzard in 1987 ook de oprichter van Literair Theater Branoul.
Deux Chevaux-stoelen
Branoul is een piepklein theatertje in de historische binnenstad van Den Haag, met Deux Chevaux-stoelen als meubilair en voorstellingen op de grens tussen voordracht en toneelspel. Schrijvers van Sartre tot Wolkers komen voorbij en toneeltoppers als regisseur Erik Vos bemoeiden zich ermee. Desondanks moet het subsidieloze theater vrijwel jaarlijks met benefietavonden gered worden van de financiële afgrond. Grote toneel- en cabaretnamen zetten zich daar telkens met genoegen voor in, want onder kenners geldt Literair Theater Branoul als een verborgen juweeltje.
De dieren van Koolhaas
Het verhaal van olifant Branoul loopt niet goed af. Met sonore stem vertelt Edzard hoe het jonge dier worstelt met existentiële vraagstukken: hoe kan de kleine vis in de rivier zo machtig zijn, een dier dat kan ademen waar het eigenlijk niet kan? En hoe zit het met het mannetje in zijn kop, waarover zijn moeder hem verteld heeft? In zijn drang zichzelf en het mannetje de baas te worden slaat hij door en vernietigt hij zijn omgeving én zichzelf.
Dieren bij Anton Koolhaas streven vaak naar een grootser en meeslepender leven dan de dieren in hun omgeving, en dat leidt meestal tot een wisse ondergang. Eigenlijk een omgekeerde van de geschiedenis van het theater, dat klein maar fijn blijft en door velen onontdekt, maar het intussen al verdraaid lang volhoudt. Gelukkig.
Naschrift
Onlangs bereikte mij het bericht dat Rein Edzard op 4 januari 2017 onverwacht is overleden. Lees het in memoriam op de website van Branoul. Ik wens al zijn dierbaren veel sterkte toe.
- www.nieuwebadkapel.nl
- www.branoul.nl
- headerfoto: Brian Scott op Flickr
kunstHart 