Door: Frans van Hilten. Soms ontdek je iets gewoon te laat. Ik zou heel hard willen roepen: jullie móeten hier allemaal nog snel naar toe, de laatste dag, 4 september! Maar ik weet dat dat de meesten niet meer zal lukken. Toch kan ik het niet laten er iets over te schrijven: een piepklein tentoonstellinkje in het Letterkundig Museum in Den Haag.
Update: van 30 juni tot en met 28 oktober 2018 heeft Museum Meermanno in Den Haag een kleine expo van de boeken die Ronald Tolman samen met zijn dochter Marije maakt!
Ik werd getriggerd door het affiche. Een bronzen beeldje van een meisje, lezend, met de haren in de wind. ‘Tegen de wind in lezen’, stond erbij. Een van de laatste dagen nog gaan kijken en daar heb ik geen spijt van. Ronald Tolman schildert, etst en beeldhouwt. Wat doet hij dan in een museum over literatuur?
De werken van Tolman zijn meestal geïnspireerd door lezen of door boeken of gedichten. Er is bijvoorbeeld een prachtige ets genaamd ‘Blijven lezen’. Je ziet een vrouw met een boek te paard – ze wordt meegevoerd, door het paard én door het boek.
een wereld die er niet alledaags uitziet, maar die we diep in onszelf toch herkennen
Nescio’s Japi op de Waalbrug
In andere etsen en schilderijen verbeeldt hij gedichten van onder anderen H.H. ter Balkt en J.J. Peereboom. In drie scènes zien we het slot van Nescio’s De Uitvreter, waarin Japi van de Waalbrug stapt – niet springt, maar stapt. Ook maakte Ronald Tolman indrukwekkende etsen van Griekse mythen; op de tentoonstelling hangt het verhaal van Prometheus.
Prentenboek De boomhut
Dan zijn er de beelden, die deels over lezen gaan en deels fantasiebouwwerken voorstellen zoals een Veilig eiland. Tot slot hangen er illustraties die Tolman samen met zijn dochter Marije maakte voor de boeken De boomhut (bekroond) en Het eiland. Ontroerende prentenboeken zonder tekst.
En al die kunstwerken herinneren behalve aan literatuur ook aan elkaar. In Het eiland zie je bouwwerken die lijken op beelden van Tolman, en sommige voorstellingen maakte hij als ets én als schilderij.
Liefdevol
Maar waaróm vond ik het nu zo mooi? Tolmans kunst is liefdevol, bedrieglijk eenvoudig, en roept een wereld op die er niet alledaags uitziet, maar die we diep in onszelf toch herkennen. En voor wie van lezen houdt is het toch geweldig om een groot schilderij te zien met een schitterend landschap, en daarin een heel klein figuurtje, niet op- of omkijkend, heerlijk weggedoken in een boek!
Dus gaat dat zien! Alleen morgen nog in het Letterkundig Museum. Of houd je ogen open voor Tolmans werk, want dat is de moeite waard.
(omslagfoto: Tegen De Wind In Lezen – © Ronald Tolman)
kunstHart 