Een zelfverzekerde en tevreden perfectionist: het grote Ayreon-interview

Door: Nicole Roukema. Deze week verscheen de live dvd/blu-ray/cd Ayreon Universe, weergave van de unieke concerten waarin Arjen Anthony Lucassen het beste van zijn vermaarde conceptalbums voor het eerst live op het podium bracht. Nicole Roukema ging in gesprek met de legendarische muzikant.

Arjen Anthony Lucassen is in de wereld van de rock- en metalmuziek bepaald geen onbekende. Zijn project Ayreon stamt al uit 1995, toen het album The Final Experiment het levenslicht zag. Ayreon staat bekend als een groots opgezette rockopera met een sciencefiction verhaal, waaraan verscheidene gastmuzikanten, -zangers en -zangeressen hun steentje bijdragen. Dit concept is nog steeds een hit, getuige de vele Ayreon-albums die volgden na The Final Experiment, waarvan het meest recente, The Source, is verschenen in 2017.

Fans van Ayreon verlangen al reeds lange tijd naar een concert van Ayreon, maar Arjen Lucassen maakte er nooit een geheim van dat hij zichzelf geen podiumbeest vindt en dat hij de muziek van Ayreon minder geschikt vindt voor een podium, gezien de vele artiesten die eraan meewerken en de complexiteit van de muziek.

In 2015 werd de wereld echter verrast met The Theater Equation, waarin Arjens rockopera The Human Equation (2004) in zijn geheel op het toneel van het Luxor Theater in Rotterdam werd uitgevoerd.

Blijkbaar smaakte dit naar meer, want in september 2017 heeft Ayreon Universe plaatsgevonden, driemaal een ‘best of’ live concert van Ayreon. Op 30 maart 2018 is de registratie van dit concert verschenen op dvd, blu-ray, cd en digitale media. In het kader van deze release had ik het voorrecht om op 25 maart 2018 Arjen Lucassen te interviewen.

Electric Castle

Je hebt pasgeleden je Electric Castle (opnamestudio) verlaten; je bent verhuisd. Hoe bevalt de nieuwe woning?

Het is een oud schooltje uit 1921, en het is een enorme knots. De woonkamer was vroeger de gymzaal, alle ruimtes zijn zó groot. Laatst met die kou was het even wennen; het was niet warm te krijgen, want het staat hier ook middenin het niks, het zijn alleen maar landgoederen om ons heen.

gewoon tyfusherrie maken en al mijn ramen openzetten

Maar verder is het supergaaf. Lekker veel ruimte, dat miste ik een beetje in het vorige huis. Toen had ik een geluiddichte, zwevende ruimte gebouwd in de garage en daar zat mijn studio in. Ik kon helemaal niet naar buiten kijken, al die jaren lang. Dat was ik een beetje zat. Dus ik zocht iets in the middle of nowhere, zonder buren, waar ik gewoon tyfusherrie kan maken en al mijn ramen kan openzetten. En dat is gelukt.

Heb je al een nieuwe Electric Castle in deze nieuwe woning?

Ja, ik ben er mee bezig, maar er moet nog zoveel gebeuren hier. De studio komt in de kamer boven. Ik moet daar alleen nog een dakkapel aanleggen en dan heb ik uitzicht op een landgoed van een kilometer.

Komende week is de release van Ayreon Universe. Hoe voel je je, nu het bijna zover is?

Zelfverzekerd. Wat niet een normaal antwoord is voor deze control freak en perfectionist. Gewoonlijk als je me dit een week voor de release vraagt, zou ik antwoorden dat ik vreselijk zenuwachtig ben en onzeker over wat men er van zal vinden. Maar dit keer ben ik er zo zeker van. Iedereen was enthousiast; het publiek, de muzikanten en de zangers/zangeressen.

ik denk dat ik boos word als ik een negatieve recensie zie

Daarnaast is het allemaal zo positief verlopen, we hebben zo weinig tegenslagen gehad. Bij mijn vorige live release, The Theater Equation, is echt alles fout gegaan wat maar fout kon gaan. En dat betekende voor mij slapeloze nachten, dat wilde ik echt nooit meer. Dus ik heb dit keer geen risico’s genomen. We hebben twee avonden gefilmd met dertig camera’s, en met een heleboel recorders en reserverecorders opgenomen. Dus er kon echt niks fout gaan. En dat is ook niet gebeurd.

De eerste recensies komen nu binnen en het is allemaal positief. En ik denk dat ik boos word als ik een negatieve zie! Nou kan ik kritiek wel handelen, hoor. Maar dit keer… Als men nu bijvoorbeeld gaat zeggen ‘Het is bombastisch, het is over the top, het is cheesy’, dan denk ik ‘Ja, dat is het ook.’ Dat is de bedoeling, dat was het uitgangspunt.

Ook in eerdere interviews heb je al aangegeven dat je over The Theater Equation minder te spreken was. Waar zit het verschil in; wat ging er toen mis en wat is nu veel beter gegaan?

Het klinkt arrogant, maar ik ben niet betrokken geweest bij het hele proces van The Theater Equation. Het was wel mijn idee. Mijn vorige manager (Yvette Boertjes) verveelde zich en ze had een theaterachtergrond, dus ik stelde voor om een theaterstuk op te zetten voor mijn rockopera The Human Equation. Ik heb daar wel bij geholpen met de muzikanten uitzoeken, het muzikale stuk op poten zetten, etcetera. Maar verder ben ik niet veel betrokken geweest bij het hele gebeuren. Om er vervolgens alleen maar achter te komen dat twee weken van tevoren nog helemaal niks klopte; muzikanten wisten nog niet wat ze moesten doen, er was geen lichtshow geprogrammeerd, de cameramensen wisten totaal niet wat ze moesten doen, etcetera. Dus de laatste weken hebben we nog als een idioot gewerkt om er nog wat van te maken. Dankzij de muzikanten en de zangers is het toch nog top geworden.

Ik ben nu heel negatief, maar het is toch goed geworden. Het was ook zo dat we op een gegeven moment tegen elkaar zeiden dat we niet meer tegen elkaar moesten zeggen ‘Het had zoveel beter kunnen zijn’, want dat hadden we al wel twintig keer tegen elkaar gezegd. Toen dacht ik: ‘De volgende keer als we dit doen, wil ik dat nooit meer horen’. Dus het grote verschil is: ik heb het nu zelf gedaan, samen met Joost van den Broek (ex-After Forever, producer bij Sandlane Recording Facilities, keyboardspeler). We zijn twee jaar van tevoren begonnen en hebben alles tot in de puntjes ontwikkeld met een productieteam van zes mensen. We wilden een jaar van tevoren klaar zijn, omdat we nu wisten dat als het einde in zicht komt, er nog van alles fout kan gaan. Ik ging ervan uit dat als we een jaar van tevoren klaar waren, we van iets dat goed was iets konden maken dat perfect was.

En is het perfect?

Het is nooit perfect, want het is een liveshow en er gaan altijd dingen fout bij een liveshow. Maar het rare is: ik vind dat leuk. Bijvoorbeeld dat iemand zijn tekst een keer vergeet, of als er een verkeerde intro wordt gestart. Dat is leuk zolang je het maar goed opvangt. Het mooie van Ayreon Universe was, dat het allemaal zo spontaan was. Want gewoonlijk heb je een band die toert en dan komt de routine erin, zodat ze op een gegeven moment precies weten wat ze moeten doen. Met Ayreon Universe hebben we welgeteld één repetitie gehad met de zangers. Dat maakte het allemaal heel spannend, maar ook juist heel gaaf. Iedereen was gespannen, iedereen wilde het beste geven. Op de bühne was het allemaal heel spontaan, er was totaal geen routine. Ik vind dat gaaf. Dus perfect was het niet, maar ik ben tevreden.

Routine

Wat mooi om te horen. Hoe was het voor jouzelf om weer op de bühne te staan?

Vreselijk! Nou ja, als ik er eenmaal sta valt het wel mee. Maar voornamelijk de maanden eraan voorafgaand zijn vreselijk. Ik ben gewoon niet zo goed in live spelen, het is niet mijn sterke kant. Mensen zeggen vaak dat ik bescheiden ben, maar dat is het echt niet. Ik ken gewoon mijn kwaliteiten en beperkingen.

Ik heb het vijftien jaar lang gedaan. Op een gegeven moment kwam er wel een routine bij mij en toen er eenmaal routine kwam, vond ik het niet leuk meer. Het was iedere avond hetzelfde en ik voelde me een beetje als een acteur. En dat is ook zo; iedere keer dezelfde nummers, iedere keer dezelfde grapjes. Het is niet mijn ding. Dus ik laat het liever aan anderen over.

De gitaristen die nu bij Ayreon Universe speelden, Marcel Coenen (o.a. The Art of Pantera en Godsum) en Ferry Duijsens (Anneke van Giersbergen’s VUUR), zijn honderd keer zo goed als ik. Maar ik moest mezelf wel laten zien natuurlijk, want er kwamen toch tienduizend mensen op de show af die mij graag wilden zien. Dus ik moest het wel doen, vond ik. Ik heb de makkelijkste nummers uitgezocht en zelfs die verprutste ik op de eerste avond! Het gekke was, ik had het supergoed voorbereid en de repetitie ging goed. Ik dacht dat mijn spel wel goed zat, ik keek het meest op tegen de speech die ik zou gaan geven. Openbaar spreken vind ik namelijk het ergste dat er is. Maar vreemd genoeg ging het spel dus helemaal shit, en de speech ging heel perfect. Die duurde geloof ik twintig minuten, de laatste avond zelfs een half uur!

die spanning heb ik ook nodig om alles te kunnen geven op de bühne

Je vertelde net dat er spontaniteit was op het podium. Had je het idee dat jij ook spontaner werd iedere avond of dat het een kunstje ging worden?

Het was te kort om een kunstje te worden. Ik denk dat dat pas na een paar weken komt, of na twintig optredens. In het verleden heb ik zeven optredens gedaan met mijn project Star One, en toen was de routine er na zeven optredens nog niet. Dus nee, ik had bij Ayreon Universe iedere avond die spanning. Maar die spanning heb ik ook nodig om alles te kunnen geven op de bühne.

Kan je ons meenemen in het ontwikkelproces van Ayreon Universe? Wat is er in die paar jaar voorbereiding gebeurd, hoe hebben jullie dat aangepakt?

We hebben een visual storyboard gemaakt, waardoor alles zo goed is geworden. Het was veel werk. Nadat we de bühne van Poppodium 013 in Tilburg hadden gefotografeerd, hebben we een film van tweeënhalf uur gemaakt, waarin we real-time exact zagen wat op de bühne gebeurde. Op de foto hebben we namelijk kleine plaatjes gemonteerd, en zo konden we precies van seconde tot seconde laten zien wanneer de spotlights aan moesten en de muzikanten moesten opkomen, wanneer er pyro-ontploffingen moesten komen, wat er op het LED-scherm moest verschijnen, etcetera. Zo kom je erachter wat wel en niet mogelijk is. Daarnaast hebben we dit naar iedereen kunnen sturen. Zo kon iedereen precies zijn eigen cues checken, wanneer diegene op en af moest, etcetera. Hierdoor hebben we niet weken hoeven oefenen met de zangers.
Het maken van zo’n visual storyboard is echt heel belangrijk geweest, want het bracht ons ook weer op ideeën. Er gebeurde bijvoorbeeld een heleboel op de LED-screens, want bijna ieder nummer heeft een eigen filmpje. Daar hebben we heel erg hard aan gewerkt.

De laatste zes maanden is de band begonnen met repeteren. Ik heb daar speciaal Nederlanders voor uitgezocht, want buitenlanders moet je telkens overvliegen om te kunnen repeteren, en dat is lastig. Omdat we een geheel Nederlandse band hadden, bracht ons dat in de gelegenheid om iedere maand te repeteren. De laatste maand hebben we zelfs iets vaker gerepeteerd. Dus de band was echt volkomen goed voorbereid.

Zangers en zangeressen

Hoe is het selectieproces van de zangers en zangeressen gegaan?

Het eerste plan was om het concert, net zoals met het Star One project, met een stuk of vijf zangers te doen. Ik heb een lijst gemaakt van de nummers die ik graag wilde doen en daarbij een lijst van de zangers die ik graag wilde hebben. Deze lijsten heb ik vergeleken met elkaar; wie heb ik nodig voor welk nummer? Bijvoorbeeld: ik speel het nummer Waking Dreams, dus ik wil graag Anneke van Giersbergen en Jonas Renske (Katatonia en Bloodbath) hebben. Of: ik speel graag Into The Black Hole, maar Bruce Dickinson (Iron Maiden) kan niet, dus wie kan ik daar voor vinden? Maar ik had te maken met de beschikbaarheid van de zangers en zangeressen. Er waren mensen die gewoonweg niet konden. Ik vroeg ze twee jaar van tevoren, en dan moeten ze natuurlijk maar net kunnen of ze moeten het vrijhouden. Het is uiteraard heel vervelend om tegen je band te zeggen dat je in september 2017 niet kunt toeren, omdat je mee gaat doen aan iets anders. Dat gold ook voor de muzikanten.

Maar op een gegeven moment waren er steeds meer mensen die wél konden en enthousiast ‘ja’ zeiden. En er waren andere mensen die zichzelf aanboden, die wilden graag meedoen. Dus van de oorspronkelijk geplande vijf zangers werden het uiteindelijk zestien zangers. Het was niet de planning, maar het is wel een leuk feest geworden.

Waren er zangers/zangeressen die jij hebt benaderd en die uiteindelijk toch niet konden deelnemen?

Ja, Russel Allen (Symphony X) hadden we benaderd, die in eerste instantie wel kon deelnemen, maar uiteindelijk toch niet meer. En we hadden ook Fish (Marillion) gevraagd, maar die kon niet. Verder heeft in principe iedereen die we vroegen ‘ja’ gezegd. Dus eigenlijk hadden we de lijst die ik graag wilde hebben.

Setlist

Je zei dat je een aantal nummers had die je graag wilde doen. Hoe heb je de setlist geselecteerd? Wat maakte dat je deze nummers graag wilde doen?

Het belangrijkste voor mij was dat ik heel lang ging spelen en daarom wilde ik zoveel mogelijk nummers spelen, waardoor ik wel een flink aantal nummers heb moeten inkorten. Ik hoop dat ik dat zo heb gedaan dat niemand het heel erg gemerkt heeft. Ik wilde in ieder geval van ieder Ayreon-album twee nummers spelen. Daarnaast was dynamiek voor mij erg belangrijk. Als je mensen tweeënhalf uur continu bombardeert met heavy, snelle nummers is dat niet goed. Daarom heb ik erg kleine, breekbare nummers geselecteerd, zoals Valley Of The Queens, Comatose, Waking Dreams en And The Druids Turned To Stone, maar ook grootse, heftige, bombastische nummers, zoals Into The Black Hole en The Dawn Of A Million Souls. Eigenlijk wilde ik geen nummers die daar tussenin zaten, ik wilde van rustig naar heftig naar gevoelig naar bombastisch. Daardoor heb ik niet specifiek mijn eigen favoriete nummers gekozen of favoriete nummers van het publiek. Wat overigens moeilijk is, want wat zijn de favoriete nummers van het publiek? Het was de eerste keer dat Ayreon live ging spelen, dus dat wist ik niet.

De setlist is tijdens het ontwikkelproces nog veranderd. Soms bleek een nummer toch niet goed te passen, of soms bleek een artiest niet meer te kunnen deelnemen. Omdat bijvoorbeeld Fish niet kon deelnemen, hebben we besloten Isis And Osiris niet te spelen. Dat nummer is zo verwant aan zijn stem, dat het zonde is om het zonder hem te doen. Daarentegen bleken soms ook artiesten wel te kunnen deelnemen en hebben we daarom nummers toegevoegd aan de setlist. Zo bleek bijvoorbeeld dat we Maggy Luyten (Nightmare) konden krijgen, dus toen besloten we dat we Ride The Comet wel moesten gaan doen.

Het is een heel geslaagde setlist geworden! Zoals je al zei is ieder album aan bod gekomen, en deze nummers waren mijns inziens ook wel de toppers.

Dank je, ik hoop het!

in het publiek zag ik al die blije, enthousiaste, lachende en huilende mensen

Dit was de eerste keer dat Ayreon live ging spelen, terwijl er jarenlang signalen waren dat dit nooit zou gebeuren. Wat maakte dat je dit project toch bent aangegaan, wat heeft je over de streep getrokken?

Dat was absoluut The Theater Equation. Dat was natuurlijk wel iets wat was opgezet zonder mij. Ik vond dat wel prima, want ik kon een beetje meekijken en droeg niet de verantwoordelijkheid. En vooral: ik hoefde zelf niet mee te spelen! Maar toen ik tijdens de shows in het publiek keek, zag ik al die blije, enthousiaste, lachende en huilende mensen. En toen dacht ik ‘Dit is toch wel heel speciaal’. Dat was echt het omslagpunt voor mij. Ik besefte dat we dit niet bij één keer konden laten, dit moesten we nog een keer doen. Daarnaast wilde ik het natuurlijk ook nog een keer doen, omdat er zoveel fout ging. Ik wilde het nog een keer doen, maar dan perfect.

Je hebt nu met veel artiesten op het podium gestaan, die ook als gastartiest aan één of meerdere van je albums hebben deelgenomen. Zijn er vanwege Ayreon Universe weer oude samenwerkingen die nieuw leven ingeblazen worden? Heb je weer inspiratie voor nieuwe samenwerkingen?

Ja, alles inspireert me. Er zijn mensen met wie ik heel lang niet gewerkt heb. Ik noemde net al Maggy Luyten (Nightmare). Daar heb ik één keer mee gewerkt op het album 01011001 (2008). Later zag ik haar eens live en realiseerde toen wederom hoe goed ze is. Hetzelfde met John Jaycee Cuijpers (Praying Mantis). Die heeft op de bonus CD van The Final Experiment één nummer akoestisch ingezongen, en verder heb ik nooit met hem gewerkt. Nu stond hij op het podium Russel Allen te vervangen. Nou, forget Russel Allen, daar stond John Jaycee Cuijpers! Holy shit, die gozer is gewoon net zo goed als Russel Allen, zo niet beter! Dus dat brengt inspiratie, zeker weten.

Graspop

Worden er, naar aanleiding van die nieuwe inspiratie, momenteel nieuwe plannen gemaakt?

Ja, zeker weten. We hadden wederom het gevoel dat dit zo’n groot succes was, het publiek en de artiesten waren zo blij. Eigenlijk liep ik al meteen na de eerste show naar Joost van den Broek toe en vroeg hem of we dit nog een keer moesten doen. Dat moest ik ook weten voor mijn speech, zodat ik daarin al wat hints kon geven. En Joost zei volmondig: ‘Ja natuurlijk man!’ Dus we zijn alweer aan het denken over iets nieuws. Ik wil dan geen deel twee van Ayreon Universe doen, om twee redenen. Ten eerste omdat deel twee nooit zo goed is als deel één, dat gevoel heb ik bijvoorbeeld ook met films. En ten tweede krijg je dan een herhaling van zetten. Dus ik wil het dan anders aanpakken dan de ‘best of’ die we nu hebben gedaan, zodat je het niet echt kunt vergelijken. Daar zijn we al wel plannen voor aan het maken. Zoals ik al zei: het heeft twee jaar voorbereiding nodig, dus dit nieuwe project zal in ieder geval niet dit jaar plaatsvinden. Dat zal wel ergens volgend jaar worden.

we doen het alleen als we onze volledige show mee kunnen nemen, dus ik wil ook daar weer de ‘bommen en granaten

Ik laat me verrassen, ik ben heel benieuwd! Voor dit jaar staat er natuurlijk ook nog iets op de planning, want in juni 2018 komt Ayreon op het festival Graspop Metal Meeting. Hoe is dat tot stand gekomen?

Dat is eigenlijk meer een initiatief geweest van Joost van den Broek. Omdat Ayreon Universe zo’n succes was zijn we natuurlijk benaderd door een heleboel festivals. Ik wilde dat eigenlijk niet aangaan, omdat er te veel tijd in gaat zitten en ik creatief wil bezig zijn met nieuwe dingen. Maar Joost van den Broek vond dat we toch in ieder geval één festival moesten doen, want: we hebben de nummers, we hebben de band. Het heeft niet meer zoveel voorbereiding nodig als bij Ayreon Universe. Daarnaast is Graspop lekker dichtbij, het heeft een goede opzet, ze hebben een goed aanbod gedaan en ik ken de organisatoren ook heel goed. Al met al was Graspop dus een logische keuze voor ons.

De speeltijd is natuurlijk korter, het is maar 75 minuten. Onze voorwaarde was wel: we doen het alleen als we onze volledige show mee kunnen nemen, dus ik wil ook daar weer de ‘bommen en granaten’ en het LED-scherm er achter. Als ik iets doe met Ayreon, dan moet het niet voorzichtig zijn, dan moet het gewoon top zijn.

Maar ook voor Graspop geldt: je gaat de zangers een jaar van tevoren benaderen en er zijn mensen die al vol zitten. Bijvoorbeeld Nightwish speelt dan op een festival in Finland, met als gevolg dat we zowel Floor Jansen als Marco Hietala niet hebben. Blind Guardian moet dan ook ergens anders spelen, dus we hebben Hansi Kürsch niet. Maar ik vind het wel apart, dan kunnen we nu weer andere zangers vragen die de nummers gaan doen. Ik denk sowieso dat ik nummers en zangers wat ga omgooien, zodat het weer wat spontaner wordt en tevens weer iets anders dan Ayreon Universe.

Nou, laat maar zien, al die ophef over dat Ayreon

Dat is dan weer een mooie bijkomstigheid, dat het mogelijkheden schept om dingen anders te doen. Een festival is wel een heel andere setting, hoe kijk je daar tegenaan?

Met Ayreon Universe speelden we natuurlijk voor tienduizend fans, die er twintig jaar op gewacht hadden. Dus men kent alles, men weet alles, je zegt iets en men snapt alles. Op zo’n festival als Graspop mag je blij zijn als één vijfde van de mensen je kent. En de rest zal wellicht denken ‘Nou, laat maar zien, al die ophef over dat Ayreon’. Dus dat is wel spannend, maar aan de andere kant is dat ook weer een uitdaging. Het andere spannende aspect is natuurlijk dat het weer zo’n grote opzet is met een heleboel zangers, ook weer zonder repetitie. En ik weet nog wat voor dingen fout gingen tijdens de eerste show van Ayreon Universe, dus als dat op het festival ook fout gaat… De andere kant is dat het wel een mooie optie is om meer mensen te bereiken. Misschien vinden mensen mijn bombastische, pretentieuze muziek wel grappig, dus daar hopen we op!

Zijn jullie qua voorbereiding voor Graspop op dezelfde manier bezig als de afgelopen twee jaar?

Nee, want de nummers staan, iedereen weet wat ze moeten doen. En het mooie is: we hebben nu niet een visual storyboard nodig, want we hebben een dvd! Dus de nieuwe zangers krijgen gewoon de dvd opgestuurd met de melding “Dit is wat jouw voorganger deed en dit is ongeveer wat jij moet doen, wat betreft de bühne opkomen en qua teksten, vul dat alsjeblieft in op de manier zoals jij dat wil”. Dat was ook het leuke van Ayreon Universe; er was geen screenplay, ik had niemand gezegd wat ze moesten doen of wat voor kleding ze moesten dragen. Iedereen was daar volkomen vrij in. Dat houden we wel aan voor Graspop.

Iedere week is het weer een ander plan dat ik heb. En dat is goed.

Plannen

Laatste vraag: is er alweer een plan voor een nieuw Ayreon album?

Dat is er altijd. In mijn hoofd ben ik altijd bezig met ideeën en nieuwe dingen creëren. Ik zeg dit iedere keer bij een Ayreon album, maar ik verander constant van gedachten. Iedere week is het weer een ander plan dat ik heb. En dat is goed. Vroeger hield ik me aan mijn plan en dan was ik star ergens mee bezig, of het nou werkte of niet. Maar nu verander ik gewoon constant van gedachten en dat kan aan een heleboel dingen liggen; dat ik een film zie die ik gaaf vind of dat ik een zanger hoor die ik goed vind. Of wat jij al zei: ik laat me inspireren door de zangers die meedoen met Ayreon Universe. Dus ik heb al wel een idee voor een nieuw Ayreon album, maar ook dat gaat niet dit jaar gebeuren, ook dat is iets voor volgend jaar. Wat ik wel weet is dat ik het heel anders wil maken dan mijn laatste Ayreon album, The Source. Dat album was heel groot, bombastisch en vooral een heel heftig album, echt een metalalbum. Dat kwam ook doordat alle zangers uit de progmetal hoek kwamen. Daarnaast was het een nieuw deel van het oude sciencefiction verhaal. Dat alles wil ik niet meer doen, ik wil dan weer met iets nieuws komen, zowel muzikaal als qua verhaal.

Dat klinkt veelbelovend!

Het is wel spannend, want metalpubliek is het meest dankbare publiek, en metal is wat de mensen toch graag horen van mij. Dat weet ik, want ik heb een keer twee albums tegelijkertijd uitgebracht, de Universal Migrator-albums (2000). Het rustige album, The Dream Sequencer, had een stuk minder verkocht dan het heftige album, Flight Of The Migrator. Ook al is dat spannend, ik heb geleerd: je moet niet altijd doen wat je denkt dat mensen willen, dat hoeft niet altijd te werken.

Ik denk dat je ook iets moet doen waar je zelf volledig achter staat.

Precies. Ik ben wel klaar voor een uitdaging.

Afsluitend: ik was zelf aanwezig bij Ayreon Universe en ik vond het een geweldige show. De dvd/blu-ray zal ik waarschijnlijk als een trip down memory lane ervaren!

Ik denk dat je niet teleurgesteld zal zijn. Het is niet te snel gemonteerd, want daar word je zo moe van. En er is goed te zien wat iedereen gedaan heeft. Tevens is er een hele leuke behind the scenes van anderhalf uur, waarin iedereen wordt geïnterviewd. De reacties die ik tot nu toe krijg van mensen zijn heel positief, dus ik denk dat het wel goed zit. Dat klinkt misschien arrogant, maar zo voelt het voor mij.

Ik vind het helemaal niet arrogant klinken, maar zelfverzekerd.

Ja, dat is het voor een keer!

Bedankt voor de gelegenheid voor dit interview, je tijd en het beantwoorden van mijn vragen!

Graag gedaan!

• Ayreon Universe is sinds 30 maart uit op dvd, blu-ray, cd en digitale media.
  Ayreon is te zien en te horen op vrijdag 22 juni 2018 op het festival Graspop Metal Meeting.
• Bekijk de trailer: