Door: Bert Kleiboer. In opera lijken het verhaal en de plotwendingen vaak gekunsteld. Maar als het goed is, ga je als toeschouwer vanzelf mee in flow van de uitvergrote emoties en grote gebaren. Dat is volledig geslaagd in de ‘Ariadne auf Naxos’ van de Reisopera.
Daarmee is de 100 jaar oude opera nog steeds actueel: wie betaalt bepaalt
Deze twintigste-eeuwse opera van componist Richard Strauss is een verhaal in een verhaal. Het eerste bedrijf is een confrontatie tussen hoge kunst en populair amusement. Een operagezelschap ziet zich gedwongen samen te werken met showdansers en clowns. Eigenlijk zouden ze na elkaar optreden, op het feest van de steenrijke Herr Reichmann. Maar omdat het eten uitloopt, besluit deze opdrachtgever dat de optredens samengevoegd moeten worden. Daarmee is de 100 jaar oude opera nog steeds actueel: wie betaalt bepaalt.
De emoties lopen hoog op, zoals het hoort in opera. De Componist – een mannenrol die Strauss laat zingen door een vrouwelijke sopraan omdat hij dat mooier vindt – staat lijnrecht tegenover showgirl Zerbinetta. De consciëntieuze componist is wanhopig omdat zijn ‘heilige’ muziek wordt bezoedeld. De verleidelijke Zerbinetta steekt de draak met de hoge kunst. In het vuur van de strijd blijken hun zielen tóch beter bij elkaar te passen dat ze dachten. De componist valt voor de levenslust van zijn opponente. De showgirl, die elke man om haar vinger windt, verlangt diep in haar hart naar de onvoorwaardelijke liefde en trouw die de componist in zijn de opera bezingt. Ze zijn verliefd.
Sensueel bacchanaal
Het tweede bedrijf is de opera zelf. Plaats van handeling is nu het kale eiland Naxos. Ariadne is verlaten door haar geliefde en verlangt op deze plaats naar de dood. Zerbinetta en haar platte kompanen proberen Ariadne op te beuren. Tevergeefs. Op het moment dat iedereen Ariadne opgeeft, gaat Zerbinetta in de overdrive.
Nog hartstochtelijker dan daarvoor bezingt ze het leven, de lust en de liefde. Ze weet niet alleen de operafiguren mee te krijgen, maar trekt ook de rijke opdrachtgever en zijn gasten in het verhaal. Zo verdwijnt het onderscheid tussen de twee werelden. De wereld van het feest en het verhaal van de opera versmelten tot één sensueel bacchanaal van zang en dans. Dat mondt uit een zinderende finale waarin Ariadne haar levenslust hervindt en Zerbinetta de componist in haar armen sluit.
Totaalkunstwerk
De Reisopera maakt van deze ‘Ariadne’ een productie die indruk maakt door de lijflijke choreografie, de verrassende kostuums, het gestileerd decor en de hypnotiserende videoprojecties. Opera als totaalkunstwerk. Het is vooral een fantastische trip van drie vrouwenstemmen. In de eerste akte vertolkt de Nederlandse mezzosopraan Karin Strobos de vertwijfeling van de componist, in het tweede bedrijf weet Soojin Moon zich als Ariadne uit een diepe depressie op te werken in een extatische finale. Dé ster is Jennifer France, die als de Zerbinetta niet alleen de componist en Ariadne, maar ook het publiek betovert.
- Beleefd in Stadstheater Arnhem, 24 september. Nog te zien in Breda, Den Haag en Amsterdam, tot en met 8 oktober.
- Lees van Bert Kleiboer ook: De Kift met Rats on Rafts – Feest van opgewekte waanzin
kunstHart 