Door: Frans van Hilten. Er zijn veel manieren om een vaas te schilderen. Of een wolkenlucht. De Belg Jean Brusselmans (1884-1953) liet als geen ander zien hoe veelzijdig je alledaagse thema’s kunt neerzetten. In het Gemeentemuseum Den Haag hangen nu zijn beste werken. Schilderijen om van te smullen.
Het is moeilijk de schilderijen met iets te vergelijken. Af en toe zijn ze een beetje kubistisch, zie je een vleugje Picasso of Léger. Maar het is ook weer heel anders. Brusselmans schildert alles plat, maar toch zit er vaak een vreemd soort perspectief in, alsof hij zijn onderwerpen stapelt.
Heeft de middelste dame geen bovenlichaam en hoofd nodig?
Een akker zet hij rechtop zoals je een dambord tegen de muur zet. En kijk eens hoe hij wolken maakt: als bolletjes, als laagjes, als collage-achtige stukken en als lichtomrande bijna-striptekeningen.
Soms duidt Brusselmans iets alleen maar aan – de rest mag je als toeschouwer zelf invullen. Is dat nou een spiegel bovenaan op de afbeelding? Heeft de middelste dame geen bovenlichaam en hoofd nodig? Misschien wel, misschien niet. De schelp onderin komt op veel schilderijen terug. Waarom? Een symbool voor de geboorte van Venus, of gewoon een ding uit Brusselmans’ eigen interieur?
Dit is geen tentoonstelling om even snel doorheen te wandelen. Als ik een raad mag geven: ga eens lekker voor een schilderij staan en kijk. Net zolang tot je niets nieuws meer ontdekt. En dan het volgende doek. Dan zul je ook zien dat veel schilderijen met elkaar te maken hebben. En in de achterste zaal vind je dan dit:
De foto: Winter in Dilbeek
Dit schilderij heet Winter in Dilbeek. Het mag van de particulier die het uitleent niet worden ingelijst en wat een weldaad is dat. De kleuren spatten van de muur en je wilt meteen opgaan in deze zonsondergang.
Jean Brusselmans, Gemeentemuseum Den Haag. Van 17 februari tot en met 10 juni 2018.
kunstHart 